Fakkel van vrijheid op Museumplein
door Ansgar John Brenninkmeijer
September 2021 – Met zijn drieën runnen ze BuurtMoedersKracht in Slotermeer: Ilhame Grinate, Hanan Jabri en Fouzia Ghoudan. Voor hun inzet tijdens de avondklokrellen ontvingen ze van de gemeente de Amsterdamse Heldenspeld. “De politie was zo blij met ons, als bedankje kregen we taart toegestuurd.”
TEKST Jolanda van Benthem BEELD Sandra Hoogeboom
“Nu we samenwerken aan BuurtMoedersKracht is de band met mijn collega’s nog hechter geworden”, vertelt Ilhame Grinate die ook namens Hanan Jabri en Fouzia Ghoudan spreekt. Het trio richtte samen BuurtMoedersKracht op. Ze leerden elkaar kennen op hun werk in de schuldhulpverlening, waar mensen terecht kunnen met financiële problemen. “Zo hebben we al veel buurtbewoners leren kennen.” Voor sommigen is het moeilijk om het kantoor van een schuldhulpverlener te bezoeken. “Mensen worden daar niet graag gezien, ze schamen zich.”
Naast haar werk runt Grinate een winkel in dameskleding, Luxury Abaya, aan de Lodewijk van Deysselstraat. Vrouwen van alle leeftijden komen er shoppen. Hier vind je lange, elegante jurken of kleurrijke schoenen met een glimmend motiefje op de neus. Het is voor veel vrouwen een toegankelijke plek waar ze gelijk even hun verhaal kwijt kunnen. En sommigen zetten hier de eerste stap naar hulp.
“Tijdens de eerste lockdown gebruikten we de winkel wel eens als werkplek in de tijd dat we vanuit huis moesten werken. Soms schreven we mensen gelijk in voor hulpverlening bij onze werkgever via onze laptop of we verwezen ze door naar de juiste persoon of instantie.” In die tijd nam het huiselijk geweld toe. “Er kwamen hier weleens vrouwen binnen met een blauw oog. Die hebben we doorverwezen naar een gespecialiseerde hulpverlener, maar we houden ook zelf een vinger aan de pols.”
WE KWAMEN BEKEND TE STAAN ALS DE MOEDERS IN DE GELE HESJES
Een bezorgde wijkagente wist Grinate en haar collega’s eveneens te vinden. Dat was tijdens de aanloop naar Oud en Nieuw einde 2020. Nederland was weer in lockdown. De overheid kondigde een verbod af om vuurwerk af te steken. De agente vroeg zich af in hoeverre de ouders en hun kinderen in de buurt hiervan al op de hoogte waren.
“In die tijd bedachten we om preventierondes te lopen door de buurt, twee keer per week. We vingen geruchten op dat de jongeren heftige vuurwerkbommen wilden afsteken en de kerstboom op het Confuciusplein in brand wilden zetten. We gingen in gesprek met jongeren en andere moeders en kwamen bekend te staan als de moeders in de gele hesjes. Op de achterkant ervan stonden de woorden ‘Buurtmoeders Moederskracht’ (later is die naam veranderd in BuurtMoedersKracht red.). Soms liepen we wel met twintig vrouwen. We kregen zelfs bezoek van de burgemeester tijdens één van onze rondes.”
Dit was nog maar het begin. De moeders pakten alles aan wat ze tegenkwamen onderweg. “We wilden de buurt schoon en veilig maken, we ruimden zwerfafval op en meldden bij de gemeente als straatlantaarns het niet deden.”
Toen eind januari in het hele land avondklokrellen uitbraken, was de sfeer in Slotermeer ook gespannen. Politiebusjes stonden op wacht rond Plein ’40-’45. Een jongen moest zijn paspoort laten zien. “We zagen dat die jongen zich schrap zette, maar met onze tussenkomst kalmeerde hij en zag hij in dat de politie ook gewoon zijn werk moest doen. Rustig liet hij zijn paspoort zien.”
“Bij de grote rotonde op de Slotermeerlaan stonden jongens die op de grond stenen hadden klaarliggen om te gooien naar de politie.” Het dreigde uit de hand te lopen. Toen de Buurtmoeders op het toneel verschenen, veranderde de houding van de jongens. “Ik leg die stenen wel terug, tante”, zeiden ze. Binnen de Marokkaanse gemeenschap is tante een respectvolle term voor kinderen en jongeren om een vrouw mee aan te spreken, zelfs als ze niet je eigen tante is. En dat is één van de geheimen van BuurtMoedersKracht, de vrouwen zetten aan tot respect en vertrouwen. “Sinds ik zelf kinderen heb, besef ik steeds meer dat alle kinderen in de buurt mijn kinderen zijn.”
“De politie was zo blij met ons ingrijpen dat ze een kleine groep moeders uitnodigden op het bureau. We kregen taart en alle deelnemende moeders ontvingen een cadeaubon.” Op een speciaal daarvoor ingericht tafeltje in de winkel prijkt een oorkonde van de politie. Daarnaast liggen de drie Heldenspelden die zijn uitgereikt door de gemeente.
“Na de reldagen zaten ouders en jongeren met vragen. ‘Wat kunnen we doen?’ vroegen mensen zich af. Ze zaten thuis vanwege de lockdown en voelden zich richtingloos.” Kinderen hadden moeite met thuis huiswerk maken, omdat er soms geen rustige plek in huis te vinden was. “Dan verwezen we ze door naar Studiezalen, dat tijdens de tweede lockdown nog wel open was.”
“Ook heerste er onduidelijkheid rondom het vaccineren. Op de Marokkaanse televisie en radio kwamen allerlei campagnes voorbij, maar in Nederland was het stil. De Buurtmoeders zochten het uit en samen met de GGD zetten ze gelijk allerlei voorlichtingsactiviteiten op poten in Nieuw-West. In kleine groepjes kregen mensen informatie in buurthuizen en moskeeën. We lieten een animatiefilmpje maken met ondertiteling in het Marokkaans, dat inmiddels ook in andere talen wordt verspreid.” De boodschap: “Laat je vaccineren. Dan kunnen we zo snel mogelijk weer terug naar een normale samenleving.”
DE WINKEL IS UITGEGROEID TOT HET HART VAN DE ACTIVITEITEN
“Tijdens de Ramadan hebben we maaltijden uitgedeeld. In 2020 waren we hier al mee begonnen en dit jaar hebben we het weer gedaan. We kookten vanuit het kleine keukentje achterin de winkel. Elke persoon had wel een reden om een beroep op ons te doen: oude mensen, gestrande toeristen uit Spanje, ongedocumenteerden. We hebben zo’n driehonderd maaltijden uitgedeeld. Mensen waren blij.”
Als Grinate is uitgesproken, komt een jonge vrouw haar winkel binnen met een grote doos in haar armen. Ze loopt in en uit, een tweede doos volgt. “Dit is mijn nichtje, Samra”, zegt Grinate. “We zamelen kleding in voor arme mensen in Marokko.” Samra loopt ook wel eens mee met de rondes van de Buurtmoeders. “Ik ben juf en ik doe het ook een beetje voor ‘mijn’ kinderen. Ik wil ze laten zien wat je kunt doen in je eigen buurt.” De winkel is uitgegroeid tot het hart van de activiteiten van de Buurtmoeders, want ze hebben nog meer in petto voor Slotermeer.
Check de Facebookgroep
door Jolanda van Benthem - MUG Magazine
Dit artikel is onderdeel van de zaal ’21 maanden armoede’ van MUG Magazine. MUG is gratis te krijgen op 300 plekken in de stad, waaronder supermarkten en bibliotheken, en bevat tips en informatie over werk en inkomen, armoedebestrijding en schuldhulp.